آزادراه و بزرگراه دارای تفاوت های زیادی هستند که این تفاوت ها به دلیل نیاز های مختلف شکل گرفته اند. برای تمامی افراد ضروری است که از این تفاوت ها مطلع باشند به خصوص افرادی که قصد شرکت در آزمون آیین نامه دارند.
آزادراه چیست؟
آزادراه نوعی جاده است که برای حرکت سریع و بدون توقف وسایل نقلیه طراحی شده است. این جاده ها معمولاً دارای چندین باند در هر جهت هستند که دارای خطوط رفت و برگشت بوده و هیچ تقاطع هم سطحی ندارند. در آزادراه ها، تردد از طریق ورودی ها و خروجی های خاصی انجام می شود و معمولاً برای عبور و مرور در این جاده ها هزینه ای تحت عنوان عوارض دریافت می شود. هدف اصلی آزادراه ها فراهم کردن یک مسیر امن و سریع برای جا به جایی بین شهری است.
بزرگراه چیست؟
بزرگراه نیز یک نوع جاده است که برای حرکت سریع وسایل نقلیه طراحی شده، اما با امکانات و ساختاری کمتر نسبت به آزادراه می باشد. بزرگراه ها ممکن است شامل تقاطع های هم سطح، چراغ های راهنمایی و حتی عبور عابر پیاده باشند. به عبارت دیگر، بزرگراه ها به همان اندازه که برای تردد سریع خودروها مناسب هستند، برای دسترسی به مناطق شهری و روستایی نیز طراحی شده اند.
9 تفاوت مهم آزادراه و بزرگراه
9 تفاوت آزادراه و بزرگراه که در ادامه آنها را بررسی خواهیم کرد.
- ایمنی
- دوربرگردان
- شانه ی خطر
- امکانات رفاهی
- عوارض و هزینه ها
- تعداد باند های جاده
- سرعت مجاز متفاوت
- دسترسی به مرکز شهر
- تقاطع هم سطح و غیر هم سطح
- تفاوت در رنگ تابلو های راهنمایی رانندگی
1. نوع تقاطع در جاده ها
یکی از بزرگ ترین تفاوت های بین آزادراه و بزرگراه در ساختار و طراحی آنها است. آزادراه ها برای حرکت بدون وقفه وسایل نقلیه طراحی شده اند و از این رو، هیچ تقاطعی که نیاز به توقف داشته باشد در آنها وجود ندارد. این جاده ها از نظر ایمنی و روان بودن ترافیک بسیار کارآمد هستند.
در مقابل، بزرگراه ها ممکن است دارای تقاطع های هم سطح باشند که در آنها وسایل نقلیه باید برای عبور از چراغ های راهنمایی یا ترافیک توقف کنند. این موضوع می تواند منجر به کاهش سرعت و افزایش زمان سفر در بزرگراه ها شود.
2. تعداد باندها در آزاد راه ها
در آزادراه ها معمولاً چندین باند برای هر جهت حرکت وسایل نقلیه وجود دارد. این موضوع باعث می شود که ترافیک روان تر حرکت کند و همچنین امکان تغییر مسیر سریع تر و ایمن تر فراهم شود. در حالی که در بزرگراه ها ممکن است تعداد باندها کمتر باشد و همین موضوع میتواند موجب ترافیک بیشتر در ساعات اوج مصرف شود.
3. عوارض و هزینه های آزادراه
آزادراه ها معمولاً به صورت عوارضی هستند، یعنی برای استفاده از آنها باید مبلغی به عنوان عوارض پرداخت شود. این هزینه ها برای نگهداری و تعمیرات جاده و همچنین تأمین امنیت و خدمات رفاهی مورد استفاده قرار می گیرد. اما در بزرگراه ها عموماً هیچ عوارضی دریافت نمی شود و عبور و مرور در آنها رایگان است.
4. سرعت مجاز در بزرگراه و آزادراه ها
آزادراه ها به دلیل طراحی برای حرکت سریع، معمولاً دارای محدودیت های سرعت بالاتری نسبت به بزرگراه ها است که با کمک تابلو ترافیکی به رانندگان اطلاع می دهند. در ایران، محدودیت سرعت در آزادراه ها معمولاً بین 100 تا 120 کیلومتر در ساعت است، در حالی که این محدودیت در بزرگراه ها حداکثر 100 کیلومتر می باشد. همچنین قوانین رانندگی در آزادراه ها سختگیرانه تر است و نظارت بیشتری بر رانندگان اعمال می شود.
5. امکانات رفاهی و خدمات در آزادراه ها
آزادراه ها به دلیل طولانی بودن مسیرها و فاصله زیاد بین شهرها، معمولاً دارای امکانات رفاهی متعددی مانند پمپ بنزین، استراحتگاه ها، و رستوران ها هستند. این امکانات برای رفاه حال مسافران و کاهش خستگی در طول سفر طراحی شده اند. اما بزرگراه ها که اغلب در مناطق نزدیک به شهرها و روستاها قرار دارند، ممکن است کمتر از چنین امکاناتی برخوردار باشند و در عوض دسترسی آسان تری به خدمات شهری فراهم کنند.
6. تفاوت رنگ تابلو های بزرگراه و آزادراه
رنگ تابلو های آزاد راه ها و بزرگراه ها متفاوت است. تمام تابلوهای استفاده در آزادراه ها آبی می باشد و در تمامی تابلو های راهنمایی رانندگی جاده ای بزرگراه ها رنگ سبز استفاده شده است.
7. شانه خطر در آزادراه
یکی دیگر از تفاوت های بین بزرگراه و آزادراه وجود شانه ی خطر در آزادراه ها می باشد. در تمامی آزادراه ها در هردوطرف جاده فضایی با عرض 3 متر وجود دارد و با تجهیزات ترافیکی این محدوده مشخص است که در هیچ یک از بزرگراه ها وجود ندارد.
8. وجود دوربرگردان در بزرگراه ها
از دیگر تفاوت های آزادراه و بزرگراه این است که در هیچ یک از آزادراه ها دوربرگردان وجود ندارد اما یک بزرگراه ممکن است یک یا چند دوربرگردان داشته باشد.
9. دسترسی به شهرها و مناطق مسکونی
آزادراه ها اغلب در خارج از شهرها قرار دارند و از طریق ورودی ها و خروجی های محدود به شهرها متصل می شوند. این موضوع به کاهش ترافیک درون شهری و افزایش سرعت حرکت کمک می کند. در مقابل، بزرگراه ها به طور مستقیم از داخل شهرها و مناطق مسکونی عبور می کنند و دسترسی آسان تری به این مناطق فراهم می کنند.
نتیجهگیری
هر دو نوع جاده آزادراه و بزرگراه نقش های مهم و مکملی در شبکه حمل و نقل کشور ایفا می کنند. تفاوت های بین این دو نوع جاده مانند تعداد باندها، تنوع تقاطع و سرعت مجاز مختلف و.. نشان دهنده اهداف مختلف و نیازهای متنوعی است که در طراحی و ساخت آنها در نظر گرفته شده است. به طور کلی، درک صحیح از این تفاوت ها می تواند به بهبود تجربه رانندگی و استفاده بهینه از زیرساخت های حمل و نقل کمک کند.
آزادراه ها و بزرگراه ها با داشتن قوانین مختلف و با کمک از علائم راهنمایی رانندگی جاده ای بسیار در کاهش حوادث تاثیر گذار بوده است. تمامی تجهیزات جاده ای و ترافیکی در ترافیک ساز، بهترین تولید کننده تجهیزات ترافیکی موجود می باشد.
